استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۱

استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۱ – نحوه‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي

هدف‌ اين‌ استاندارد تجويز مبنايي‌ براي‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ با مقاصد عمومي‌ يك‌ واحد تجاري‌ به

منظور حصول‌ اطمينان‌ از قابليت‌ مقايسه‌ با صورتهاي‌ مالي‌ دوره‌هاي‌ قبل‌ آن‌ واحد و با صورتهاي‌

مالي‌ ساير واحدهاي‌ تجاري‌ مي‌باشد. براي‌ دستيابي‌ به‌ اين‌ هدف‌، در اين‌ استاندارد ملاحظات‌

درخصوص‌ نحوه‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌، رهنمودهايي‌ درباره‌ ساختار آنها و حداقل‌ الزامات‌ درخصوص‌

محتواي‌ صورتهاي‌ مالي‌ ارائه‌ شده‌ است‌. چگونگي‌ شناخت‌، اندازه‌گيري‌ و افشاي‌ معاملات‌ و ساير

رويدادهاي‌ خاص‌ در ساير استانداردهاي‌ حسابداري‌ ارائه‌ مي‌شود.

مقدمـه‌

۱ .    هدف‌ اين‌ استاندارد تجويز مبنايي‌ براي‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ با مقاصد عمومي‌ يك‌ واحد تجاري‌ به
منظور حصول‌ اطمينان‌ از قابليت‌ مقايسه‌ با صورتهاي‌ مالي‌ دوره‌هاي‌ قبل‌ آن‌ واحد و با صورتهاي‌ مالي‌
ساير واحدهاي‌ تجاري‌ مي‌باشد. براي‌ دستيابي‌ به‌ اين‌ هدف‌، در اين‌ استاندارد ملاحظات‌ كلي‌ درخصوص‌
نحوه‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌، رهنمودهايي‌ درباره‌ ساختار آنها و حداقل‌ الزامات‌ درخصوص‌ محتواي‌ صورتهاي‌
مالي‌ ارائه‌ شده‌ است‌. چگونگي‌ شناخت‌، اندازه‌گيري‌ و افشاي‌ معاملات‌ و ساير رويدادهاي‌ خاص‌ در ساير
استانداردهاي‌ حسابداري‌ ارائه‌ مي‌شود.

دامنه‌ كاربرد

۲ . الزامات‌ اين‌ استاندارد بايد در ارائه‌ كليه‌ ”صورتهاي‌ مالي‌ با مقاصد عمومي‌“ كه‌ براساس‌ استانداردهاي‌
حسابداري‌ تهيه‌ و ارائه‌ مي‌شود، بكار گرفته‌ شود.
۳ .    صورتهاي‌ مالي‌ با مقاصد عمومي‌ (كه‌ از اين‌ پس‌ صورتهاي‌ مالي‌ ناميده‌ مي‌شود) براي‌ پاسخگويي‌ به‌
نيازهاي‌ استفاده‌كنندگاني‌ تهيه‌ مي‌شود كه‌ در موقعيت‌ دريافت‌ گزارشهاي‌ متناسب‌ با نيازهاي‌ اطلاعاتي‌ خاص
‌ خود نيستند. صورتهاي‌ مالي‌ به طور جداگانه‌ يا همراه‌ با ساير گزارشها، جهت‌ استفاده‌ عموم‌ ارائه‌ مي‌شود.
مفاد اين‌ استاندارد براي‌ صورتهاي‌ مالي‌ تلفيقي‌ گروه‌ واحدهاي‌ تجاري‌ نيز كاربرد دارد.
۴ .    در اين‌ استاندارد واژه‌هايي‌ بكار گرفته‌ مي‌شود كه‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ (انتفاعي‌) اعم از خصوصي‌ يا عمومي‌
كاربرد دارد. واحدهاي‌ غيرانتفاعي‌ براي‌ بكارگيري‌ الزامات‌ اين‌ استاندارد ممكن‌ است‌ نيازمند انجام‌ تعديلاتي‌ در عناوين‌
اقلام‌ اصلي‌ صورتهاي‌ مالي‌ خود يا ارائه‌ اطلاعات‌ بيشتر باشند.
۵ .    نحوه‌ ارائه‌ داراييهاي‌ جاري‌ و بدهيهاي‌ جاري‌ بخشي‌ از موضوع‌ اين‌ استاندارد است‌ ليكن‌ به طور جداگانه‌ در
استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۱۴ مطرح‌ شده‌ است‌.

هدف‌ صورتهاي‌ مالي‌

۶ .    هدف‌ صورتهاي‌ مالي‌، ارائه‌ اطلاعاتي‌ تلخيص‌ و طبقه‌بندي‌ شده‌ درباره‌ وضعيت‌ مالي‌، عملكرد مالي‌ و انعطاف‌پذيري‌
مالي‌ واحد تجاري‌ است‌ كه‌ براي‌ طيفي‌ گسترده‌ از استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ در اتخاذ تصميمات‌ اقتصادي‌ مفيد واقع‌
شود. صورتهاي‌ مالي‌ همچنين‌ نتايج‌ ايفاي‌ وظيفه‌ مباشرت‌ مديريت‌ يا حسابدهي‌ آنها را در قبال‌ منابعي‌ كه‌ در اختيارشان‌
قرار گرفته‌ است‌، نشان‌ مي‌دهد. به منظور دستيابي‌ به‌ اين‌ هدف‌،
در صورتهاي‌ مالي‌ يك‌ واحد تجاري‌ اطلاعاتي‌ درباره‌ موارد زير ارائه‌ مي‌شود :
الف.  داراييها،
ب .  بدهيها،
ج  .  حقوق‌ صاحبان‌ سرمايه‌،
د   .  درآمدها،
ﻫ   .  هزينه‌ها، و
و   .  جريانهاي‌ نقدي‌.
اين‌ اطلاعات‌، همراه‌ با ساير اطلاعات‌ مندرج‌ در يادداشتهاي‌ توضيحي‌، استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ را در پيش‌بيني‌ جريانهاي‌ نقدي‌ آتي‌ واحد تجاري‌ و خصوصاً در زمانبندي‌ و اطمينان‌ از توانايي‌ آن‌ در ايجاد وجه‌ نقد كمك‌ مي‌كند.

مسئوليت‌ صورتهاي‌ مالي‌

۷ .    مسئوليت‌ تهيه‌ و ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ با هيأت‌مديره‌ يا ساير اركان‌ اداره‌كننده‌ واحد تجاري‌ است‌.

اجزاي‌ صورتهاي‌ مالي‌

۸ .       مجموعه‌ كامل‌ صورتهاي‌ مالي‌ شامل‌ اجزاي‌ زير است‌ :
الف‌. صورتهاي‌ مالي‌ اساسي‌ :
۱ .     ترازنامه‌،
۲ .     صورت‌ سود و زيان‌،
۳ .     صورت‌ سود و زيان‌ جامع‌، و
۴ .     صورت‌ جريان‌ وجوه‌ نقد .
ب  .    يادداشتهاي‌ توضيحي‌.

ملاحظات‌ كلي‌

ارائه‌ مطلوب‌ و رعايت‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌
۹ .        صورتهاي‌ مالي‌ بايد وضعيت‌ مالي‌، عملكرد مالي‌ و جريانهاي‌ نقدي‌ واحد تجاري‌ را به نحو مطلوب‌ ارائه‌ كند .
تقريباً در تمام‌ شرايط‌، اعمال‌ مناسب‌ الزامات‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ همراه‌ با افشاي‌ اطلاعات‌ اضافي‌ در صورت‌ لزوم‌،
منجر به‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ به نحو مطلوب‌ مي‌شود .
۱۰ .       هر واحد تجاري‌ كه‌ صورتهاي‌ مالي‌ آن‌ طبق‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ تهيه‌ و ارائه‌ مي‌شود بايد اين‌ واقعيت‌ را
افشا كند. در صورتهاي‌ مالي‌ نبايد ذكر كرد كه‌ اين‌ صورتها طبق‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ تهيه‌ شده‌ است‌، مگراينكه‌ در
تهيه‌ صورتهاي‌ مزبور مفاد تمام‌ الزامات‌ مندرج‌ در استانداردهاي‌ مربوط‌ رعايت‌ شده‌ باشد.
۱۱ .       بكارگيري‌ نامناسب‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌، از طريق‌ افشا در يادداشتهاي‌ توضيحي‌، جبران‌ نمي‌شود.
۱۲ .      در موارد بسيار نادر، چنانچه‌ مديريت‌ واحدتجاري‌ به‌ اين‌ نتيجه‌ برسد كه‌ رعايت‌ يكي‌ از الزامات‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌،
صورتهاي‌ مالي‌ را گمراه‌كننده‌ مي‌سازد و بنابراين‌ انحراف‌ از آن‌ به منظور دستيابي‌ به‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ به نحو مطلوب‌ ضروري‌ است‌،
بايد موارد زیر را افشا كند :
الف     .      اين‌ مطلب‌ كه‌ بنا به‌ اعتقاد مديريت‌ واحد تجاري‌، صورتهاي‌ مالي‌، وضعيت‌ مالي‌، عملكرد مالي‌ و جريانهاي‌
نقدي‌ واحد تجاري‌ را به نحو مطلوب‌ منعكس‌ مي‌كند،
ب‌  .    تصريح‌ اينكه‌ صورتهاي‌ مالي‌ از تمام‌ جنبه‌هاي‌ با اهميت‌ مطابق‌ با استانداردهاي‌ حسابداري‌ مي‌باشد، به استثناي‌
انحراف‌ از الزامات‌ يك‌ استاندارد حسابداري‌ كه‌ به منظور ارائه‌ مطلوب‌ صورتهاي‌ مالي‌ انجام‌ گرفته‌ است‌،
ج‌   .    استانداردي‌ كه‌ الزامات‌ آن‌ رعايت‌ نشده‌ است‌، ماهيت‌ انحراف‌ شامل‌ شيوه‌ حسابداري‌ مقرر در استاندارد، اينكه‌ چرا
كاربرد شيوه‌ مقرر در استاندارد صورتهاي‌ مالي‌ را گمراه‌كننده‌ مي‌سازد و شيوه‌ حسابداري‌ بكار گرفته‌ شده‌، و
د    .    اثر مالي‌ انحراف‌ بر سود يا زيان‌ خالص‌، داراييها، بدهيها و حقوق‌ صاحبان‌ سرمايه‌ در هر يك‌ از دوره‌هاي‌ مورد گزارش‌.
۱۳ .   براي‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ به نحو مطلوب‌، رعايت‌ موارد زير الزامي‌ است‌:
الف.  انتخاب‌ و اعمال‌ رويه‌هاي‌ حسابداري‌ طبق‌ مفاد بند ۱۷،
ب .  ارائه‌ اطلاعات‌ شامل‌ رويه‌هاي‌ حسابداري‌، به گونه‌اي‌ كه‌ اطلاعات‌، مربوط‌، قابل‌ اتكا، قابل‌ مقايسه‌ و قابل‌ فهم‌ باشد، و
ج‌  .  ارائه‌ اطلاعات‌ اضافي‌ در مواردي‌ كه‌ رعايت‌ الزامات‌ مقرر در استانداردهاي‌ حسابداري‌ براي‌ درك‌ اثر معاملات‌ يا ساير رويدادهاي‌
خاص‌ بر وضعيت‌ مالي‌ و عملكرد مالي‌ واحد تجاري‌ توسط‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مالي‌ كافي‌ نباشد.
۱۴ .   در موارد نادر ممكن‌ است‌ كاربرد الزامات‌ يك‌ استاندارد حسابداري‌ به‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ گمراه‌كننده‌، منجر شود. اين‌ امر تنها
در مواردي‌ روي‌ مي‌دهد كه‌ شيوه‌ مقرر در استاندارد مورد نظر به وضوح‌ نامناسب‌ باشد، به گونه‌اي‌ كه‌ نتوان‌ از طريق‌ كاربرد الزامات‌ آن‌
استاندارد يا به وسيله‌ افشاي‌ اطلاعات‌ اضافي‌، به‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ به نحو مطلوب‌ دست‌ يافت‌. اين‌ موضوع‌ كه‌ كاربرد شيوه‌ ديگر
نيز مي‌تواند به‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ به نحو مطلوب‌ منجر شود، به تنهايي‌ براي‌ توجيه‌ انحراف‌ از شيوه‌ مقرر، مناسب‌ نيست‌.
۱۵ .   براي‌ ارزيابي‌ ضرورت‌ انحراف‌ از الزامات‌ يك‌ استاندارد حسابداري‌، ملاحظات‌ مندرج در صفحه بعد مدنظر قرار مي‌گيرد :
الف.  هدف‌ از الزام‌ مقرر و اينكه‌ چرا در شرايط‌ خاص‌ مورد نظر، هدف‌ مزبور نامربوط‌ يا دست‌ نيافتني‌ است‌.
ب .  تفاوت‌ شرايط‌ واحد تجاري‌ با شرايط‌ ساير واحدهاي‌ تجاري‌ كه‌ الزام‌ مورد نظر را رعايت‌ مي‌كنند.
۱۶ .   نظر به‌ اينكه‌ انتظار مي‌رود شرايط‌ ايجاب‌كننده‌ انحراف‌ بسيار نادر باشد و ضرورت‌ انحراف‌ نيز موضوعي‌ بحث‌انگيز و مستلزم‌
قضاوت‌ است‌، بنابراين‌ آگاهي‌ از عدم‌ رعايت‌ الزامات‌ استاندارد حسابداري‌ براي‌ استفاده‌كنندگان‌ اهميت‌ دارد. همچنين‌ براي‌ اينكه‌
استفاده‌كنندگان‌ بتوانند در مورد انحراف‌ به طور آگاهانه‌ قضاوت‌ و تعديلات‌ لازم‌ را جهت‌ انطباق‌ با استاندارد مورد نظر محاسبه‌ كنند،
اطلاعات‌ كافي‌ در صورتهاي‌ مالي‌ ارائه‌ مي‌شود.

رويه‌هاي‌ حسابداري‌

۱۷ .     مديريت‌ واحد تجاري‌ بايد رويه‌هاي‌ حسابداري‌ را به گونه‌اي‌ انتخاب‌ و اعمال‌ كند كه‌ صورتهاي‌ مالي‌ با تمام‌ الزامات‌
استانداردهاي‌ حسابداري‌ مربوط‌ مطابقت‌ داشته‌ باشد. در صورت‌ نبود استاندارد خاص‌، مديريت‌ بايد رويه‌ها را به گونه‌اي‌ تعيين‌
كند تا اطمينان‌ يابد صورتهاي‌ مالي‌ اطلاعاتي‌ را فراهم‌ مي‌آورد كه :
الف   .    به‌ نيازهاي‌ تصميم‌گيري‌ استفاده‌كنندگان‌ مربوط‌ است‌، و
ب‌     .    قابل‌ اتكاست‌ به گونه‌اي‌ كه‌ :
۱ .     وضعيت‌ مالي‌ و عملكرد مالي‌ واحد تجاري‌ را صادقانه‌ بيان‌ مي‌كند،
۲ .     منعكس‌ كننده‌ محتواي‌ اقتصادي‌ و نه‌ فقط‌ شكل‌ حقوقي‌ معاملات‌ و ساير رويدادهاست‌،
۳ .     بيطرفانه‌ يعني‌ عاري‌ از تمايلات‌ جانبدارانه‌ است‌،
۴ .     محتاطانه‌ است، و
۵ .     از تمام‌ جنبه‌هاي‌ با اهميت‌، كامل‌ است‌.
۱۸ .   رويه‌هاي‌ حسابداري‌ راه‌كارهاي‌ ويژه‌اي‌ است‌ كه‌ واحد تجاري‌ براي‌ تهيه‌ و ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ انتخاب‌ مي‌كند.
راه‌كارهاي‌ مزبور كه‌ در استانداردهاي‌ حسابداري‌ مشخص‌ شده‌اند براي‌ اعمال‌ اصول‌ مندرج‌ در مفاهيم‌ نظري‌ گزارشگري‌
مالي‌ در مورد اقلام‌، معاملات‌ و ساير رويدادهاي‌ مالي‌ و بويژه‌ موارد زیر ايجاد شده‌ است :
الف.  اندازه‌گيري‌ و تجديد اندازه‌گيري‌ داراييها و بدهيها در مواردي‌ كه‌ مبالغ‌ مربوط‌ از اهميت‌ نسبي‌ برخوردار است‌، و
ب‌ .  نحوه‌ و زمان‌ شناخت‌ تغييرات‌ در داراييها و بدهيها در صورتهاي‌ عملكرد مالي‌.
۱۹ .   در صورت‌ نبود استاندارد حسابداري‌ خاص‌، مديريت‌ رويه‌هايي‌ را بكار مي‌برد كه‌ به‌ ارائه‌ مفيدترين‌ اطلاعات‌ در
صورتهاي‌ مالي‌ منجر شود.
اين‌ امر مستلزم‌ بكارگيري‌ قضاوت‌ توسط‌ مديريت‌ واحد تجاري‌ با مدنظر قرار دادن‌ ملاحظات‌ زير است‌ :
الف‌.  الزامات‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ براي‌ موضوعات‌ مشابه‌ و مربوط‌،
ب .  تعاريف‌، معيارهاي‌ شناخت‌ و اندازه‌گيري‌ داراييها، بدهيها، درآمدها و هزينه‌ها مندرج‌ در مفاهيم‌ نظري‌ گزارشگري‌ مالي، و
ج  .  استانداردهاي‌ صادره‌ توسط‌ ساير مراجع‌ حرفه‌اي‌ معتبر و رويه‌هاي‌ پذيرفته‌ شده‌ صنعت‌ تا ميزاني‌ كه‌ با موارد الف‌ و ب‌ اين‌ بند سازگار باشد.

تداوم‌ فعاليت‌

۲۰ . مديريت‌ در زمان‌ تهيه‌ صورتهاي‌ مالي‌، بايد توان‌ ادامه‌ فعاليت‌ واحد تجاري‌ را ارزيابي‌ كند. صورتهاي‌ مالي‌ بايد
برمبناي‌ تداوم‌ فعاليت‌ تهيه‌ شود مگر اينكه‌ مديريت‌ قصد انحلال‌ يا توقف‌ عمليات‌ واحد تجاري‌ را داشته‌ باشد، يا عملاً
ناچار به‌ انجام‌ اين‌ امر شود . در مواردي‌ كه‌ مديريت‌ از رويدادها و شرايطي‌ آگاهي‌ يابد كه‌ ممكن‌ است‌ ابهام‌ اساسي‌
نسبت‌ به‌ توانايي‌ تداوم‌ فعاليت‌ واحد تجاري‌ ايجاد كند، اين‌ ابهام‌ بايد افشا شود . چنانچه‌ صورتهاي‌ مالي‌ برمبناي‌ تداوم‌
فعاليت‌ تهيه‌ نشود، اين‌ واقعيت‌ بايد همراه‌ با مبناي‌ تهيه‌ صورتهاي‌ مالي‌ و اينكه‌ چرا واحد تجاري‌ فاقد تداوم‌ فعاليت‌ تلقي
‌ شده‌ است‌، افشا شود.
۲۱ .   تداوم‌ فعاليت‌ به‌ معناي‌ ادامه‌ عمليات‌ واحد تجاري‌ در آينده‌ قابل‌ پيش‌بيني‌ است‌. يعني‌ در تهيه‌ و ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌،
هيچ‌ قصد يا الزامي‌ به‌ انحلال‌ واحد تجاري‌ يا كاهش‌ قابل توجه‌ در حجم‌ عمليات‌ واحد تجاري‌ فرض‌ نمي‌شود.
۲۲ .   مديريت‌ براي‌ ارزيابي‌ تداوم‌ فعاليت‌، تمام‌ اطلاعات‌ موجود در خصوص‌ آينده‌ قابل‌ پيش‌بيني‌ (حداقل‌ ۱۲ ماه‌ پس‌ از تاريخ‌ ترازنامه‌)
را بررسي‌ مي‌كند. ميزان‌ اين‌ بررسي‌ به‌ واقعيات‌ موجود در هر مورد بستگي‌ دارد. در مواردي‌ كه‌ واحد تجاري‌ داراي‌ سابقه‌ سودآوري‌
است‌ و به آساني‌ به‌ منابع‌ مالي‌ دسترسي‌ دارد، نتيجه‌گيري‌ درباره‌ مناسب‌ بودن‌ كاربرد مبناي‌ تداوم‌ فعاليت‌ براي‌ واحد تجاري‌ مي‌تواند
بدون‌ تجزيه‌ و تحليل‌ تفصيلي‌، امكان‌پذير باشد. درغير اين‌ صورت‌، براي‌ ارزيابي‌ تداوم‌ فعاليت‌ ممكن‌ است‌ بررسي‌ مواردي‌ از قبيل‌ عوامل‌
مؤثر بر سودآوري‌ جاري‌ و مورد انتظار، جداول‌ زماني‌ بازپرداخت‌ بدهيها و منابع‌ بالقوه‌ تأمين‌ مالي‌ ضروري‌ باشد.

مبناي‌ تعهدي‌

۲۳ . به استثناي‌ اطلاعات‌ مربوط‌ به‌ جريانهاي‌ نقدي‌، واحد تجاري‌ بايد صورتهاي‌ مالي‌ خود را برمبناي‌ تعهدي‌ تهيه‌ كند.
۲۴ .   در مبناي‌ تعهدي‌، معاملات‌ و ساير رويدادها در زمان‌ وقوع‌ (و نه‌ در زمان‌ دريافت‌ يا پرداخت‌ وجه‌ نقد) شناسايي‌ و
در اسناد و مدارك‌ حسابداري‌ ثبت‌ مي‌شود و در صورتهاي‌ مالي‌ دوره‌هاي‌ مربوط‌ انعكاس‌ مي‌يابد. بسياري‌ از هزينه‌ها بر
مبناي‌ رابطه‌ مستقيم‌ مخارج‌ تحمل‌شده‌ با درآمدهاي‌ تحصيل‌شده‌ در صورت‌ سود و زيان‌ شناسايي‌ مي‌شود (تطابق‌ هزينه‌ و
درآمد). در هر صورت‌، كاربرد مفهوم‌ تطابق‌، شناخت‌ اقلامي‌ را در ترازنامه‌ كه‌ با تعريف‌ داراييها يا بدهيها انطباق‌ ندارد، مجاز
نمي‌شمرد.

ثبات‌ رويه‌ در نحوه‌ ارائه‌

۲۵ . نحوه‌ ارائه‌ و طبقه‌بندي‌ اقلام‌ در صورتهاي‌ مالي‌ از يك‌ دوره‌ به‌ دوره‌ بعد نبايد تغيير كند مگر در مواردي‌ كه‌ :
الف     .  تغييري‌ عمده‌ در ماهيت‌ عمليات‌ واحد تجاري‌ يا تجديد نظر در نحوه‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ حاكي‌
از اين‌ باشد كه‌ تغيير مزبور به‌ ارائه‌ مناسبتر معاملات‌ يا ساير رويدادها منجر شود، يا
ب‌       .  تغييري‌ در نحوه‌ ارائه‌، به‌ موجب‌ يك‌ استاندارد حسابداري‌ الزامي‌ شود.
۲۶ .   تحصيل‌ يا واگذاري‌ داراييهاي‌ عمده‌ يا تجديدنظر در نحوه‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ ممكن‌ است‌ مستلزم‌ ارائه‌ صورتهاي‌
مالي‌ به‌ شكلي‌ متفاوت‌ باشد. تنها در شرايطي‌ كه‌ ادامه‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ به‌ شكل‌ جديد محتمل‌ باشد يا اينكه‌ منافع‌
ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ به‌ شكل‌ جديد به روشني‌ مشخص‌ باشد، واحد تجاري‌ بايد نحوه‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌ خود را تغيير دهد.
در صورت‌ ايجاد تغيير در نحوه‌ ارائه‌ صورتهاي‌ مالي‌، واحد تجاري‌ اطلاعات‌ مقايسه‌اي‌ را طبق‌ مندرجات‌ بند ۳۹ اين‌ استاندارد
تجديد طبقه‌بندي‌ مي‌كند.

اهميت‌ و تجميع‌

۲۷ . تمام‌ اقلام‌ با اهميت‌ بايد به طور جداگانه‌ در صورتهاي‌ مالي‌ ارائه‌ شود. مبالغ‌ كم‌ اهميت‌ بايد با مبالغ‌ داراي‌ ماهيت‌ يا كاركرد
مشابه‌ جمع‌ شود و نيازي‌ به‌ ارائه‌ جداگانه‌ آنها نيست‌.
۲۸ .   صورتهاي‌ مالي‌ حاصل‌ پردازش‌ تعداد زيادي‌ معاملات‌ و ساير رويدادهاست‌ كه‌ با تجميع‌ آنها در گروههاي‌ مختلف‌ براساس‌ ماهيت‌
يا كاركرد، سازمان‌ مي‌يابد. ارائه‌ اطلاعات‌ تلخيص‌ و طبقه‌بندي‌ شده‌اي‌ كه‌ تشكيل‌ دهنده‌ اقلام‌ اصلي‌ مندرج‌ در صورتهاي‌ مالي‌ اساسي‌
يا در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ است‌، آخرين‌ مرحله‌ از فرايند تجميع‌ و طبقه‌بندي‌ است‌. چنانچه‌ يك‌ قلم‌ اصلي‌ به تنهايي‌ با اهميت‌ نباشد در
صورتهاي‌ مالي‌ اساسي‌ يا در يادداشتهاي‌ توضيحي‌، با اقلام‌ اصلي‌ ديگر جمع‌ مي‌شود. اهميت‌ يك‌ قلم‌ ممكن‌ است‌ به اندازه‌اي‌ نباشد
كه‌ ارائه‌ جداگانه‌ آن‌ را در صورتهاي‌ مالي‌ اساسي‌ توجيه‌ كند، اما افشاي‌ جداگانه‌ آن‌ را در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ ايجاب‌ كند.
۲۹ .   در اين‌ استاندارد، اطلاعاتي‌ با اهميت‌ تلقي‌ مي‌شود كه‌ عدم‌ افشاي‌ آن‌ بر تصميمات‌ اقتصادي‌ استفاده‌كنندگان‌ كه‌ بر مبناي
‌ صورتهاي‌ مالي‌ اتخاذ مي‌شود، مؤثر واقع‌ شود. اهميت‌ به اندازه‌ و ماهيت‌ قلمي‌ بستگي‌ دارد كه‌ در شرايط‌ خاص‌ در مورد حذف‌ آن
‌ قضاوت‌ مي‌شود. براي‌ اتخاذ تصميم‌ درباره‌ اهميت‌ يك‌ قلم‌ يا جمع‌ اقلام‌، هم‌ اندازه‌ و هم‌ ماهيت‌ آن‌ قلم‌ يا اقلام‌ ارزيابي‌ مي‌شود.
متناسب‌ با شرايط‌، ممكن‌ است‌ يكي‌ از دو عامل‌ يادشده‌ تعيين‌ كننده‌ باشد. براي‌ مثال‌، داراييهايي‌ كه‌ ماهيت‌ و كاركرد مشابه‌ دارند
يکديگر جمع‌ مي‌شود، حتي‌ اگر مبالغ‌ تك‌ تك‌ آنها قابل توجه‌ باشد. با وجود اين‌، اقلام‌ عمده‌ كه‌ از لحاظ‌ ماهيت‌ يا كاركرد با يکديگر متفاوت‌
است‌ جداگانه‌ ارائه‌ مي‌شود.
۳۰ .   چنانچه‌ اجراي‌ الزامات‌ افشاي‌ مندرج‌ در استانداردهاي‌ حسابداري‌ به‌ اطلاعات‌ بي اهميت‌ منجر شود، نيازي‌ به‌ رعايت‌ آن‌ نيست‌.

تهاتـر

۳۱ . داراييها و بدهيها نبايد با يکديگر تهاتر شود مگر اينكه‌ تهاتر آنها طبق‌ استاندارد حسابداري‌ ديگري‌ الزامي‌ يا مجاز باشد.
۳۲ . اقلام‌ درآمد و هزينه‌ بايد تنها زماني‌ تهاتر شود كه‌ :
الف .    يك‌ استاندارد حسابداري‌ تهاتر مزبور را الزامي‌ يا مجاز كرده‌ باشد، يا
ب‌ .    درآمدها و هزينه‌هاي‌ غيرعملياتي‌ كه‌ از معاملات‌ و رويدادهاي‌ واحد يا مشابه‌ حاصل‌ مي‌شود،
با اهميت‌ نباشد. چنين‌ مبالغي‌ بايد طبق‌ مفاد بند ۲۷ اين‌ استاندارد با يکديگر جمع‌ شود.
۳۳ .   گزارش‌ جداگانه‌ هر دو گروه‌ داراييها و بدهيها، و درآمدها و هزينه‌هاي‌ با اهميت‌، ضروري‌ است‌. تهاتر اقلام‌ در ترازنامه
‌ يا صورت‌ سود و زيان‌ موجب‌ كاهش‌ توان‌ درك‌ معاملات‌ انجام‌ شده‌ و ارزيابي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ آتي‌ واحد تجاري‌ توسط‌ استفاده
‌كنندگان‌ مي‌شود مگر در مواردي‌ كه‌ تهاتر منعكس‌كننده‌ محتواي‌ معامله‌ يا رويداد مربوط‌ باشد. گزارش‌ خالص‌ داراييها يعني‌ داراييها
پس‌ از كسر اقلام‌ كاهنده‌ مربوط‌ از قبيل‌ ذخيره‌ كاهش‌ ارزش‌ موجوديهاي‌ مواد و كالا، ذخيره‌ مطالبات‌ مشكوك‌الوصول‌ و استهلاك
‌ انباشته‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود، تهاتر نيست‌.
۳۴ .   تهاتر دو يا چند قلم‌ دريافتني‌ و پرداختني‌ تنها زماني‌ مناسب‌ است‌ كه‌ توان‌ واحد تجاري‌ براي‌ تسويه‌ حساب‌ از طريق‌ پرداخت
‌ مبلغ‌ خالص‌ يا عدم‌ پرداخت‌ و الزام‌ ديگري‌ به‌ پرداخت‌ مبلغ‌ خالص‌، تضمين‌ شده‌ باشد. اين‌ تضمين‌ مستلزم‌ وجود حق‌ قانوني‌ تهاتر
است‌ و اينكه‌ چنين‌ حقي‌ در صورت‌ ناتواني‌ ديگري‌ در ايفاي‌ تعهد همچنان‌ برقرار باشد. در غير اين‌ صورت‌ معمولاً اين‌ امكان‌ وجود دارد
كه‌ واحد تجاري‌ به‌ ايفاي‌ تعهد ملزم‌ شود، بدون‌ آنكه‌ بتواند به‌ منافع‌ اقتصادي‌ آتي‌ دارايي‌ دست‌ يابد.
۳۵ .   طبق‌ استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۳، درآمد عملياتي‌ به‌ ارزش‌ منصفانه‌ مابه‌ازاي‌ دريافتي‌ يا دريافتني‌ اندازه‌گيري‌ مي‌شود. هر
واحد تجاري‌، در روال‌ فعاليتهاي‌ عادي‌ خود معاملات‌ ديگري‌ را نيز انجام‌ مي‌دهد كه‌ مولد درآمد عملياتي‌ نيست‌، اما براي‌ انجام‌ فعاليتهاي‌
مولد درآمد عملياتي‌ آن‌ ضروري‌ است‌. نتايج‌ اين گونه‌ معاملات‌ از طريق‌ تهاتر درآمدها و هزينه‌هاي‌ مربوط‌ به‌ آن‌ ارائه‌ مي‌شود، به‌ شرط‌ اين
‌ كه‌ تهاتر ياد شده‌ محتواي‌ معامله‌ را منعكس‌ كند. براي‌ مثال :
الف.  درآمدها و هزينه‌هاي‌ غيرعملياتي‌ حاصل‌ از فروش‌ داراييهاي‌ غيرجاري‌ (مانند سرمايه‌گذاريها و داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود)،
به‌ مبلغ‌ عوايد حاصل‌ از فروش‌ دارايي‌ پس‌ از كسر مبلغ‌ دفتري‌ و هزينه‌هاي‌ فروش‌ آن‌ گزارش‌ مي‌شود.
ب‌ .  مخارج‌ قابل‌ استرداد مربوط‌ به‌ قرارداد با يك‌ شخص‌ ثالث‌ با مبالغ‌ دريافتي‌ و دريافتني‌ در اين‌ رابطه‌، تهاتر و به صورت‌ خالص
‌ گزارش‌ مي‌شود.
۳۶ .   به علاوه‌، درآمدها و هزينه‌هاي‌ غيرعملياتي‌ حاصل‌ گروهي‌ از معاملات‌ مشابه‌ (از قبيل‌ سودها و زيانهاي‌ حاصل‌ از تسعير اقلام‌
ارزي‌ يا فروش‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود) به صورت‌ خالص‌ گزارش‌ مي‌شود، اما اندازه‌، ماهيت‌ يا وقوع‌ اين‌گونه‌ درآمدها و هزينه‌ها ممكن‌
است‌ به گونه‌اي‌ باشد كه‌ افشاي‌ جداگانه‌ آنها طبق‌ استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۶ با عنوان‌ گزارش‌ عملكرد مالي‌ ضرورت‌ يابد.

اطلاعات‌ مقايسه‌اي‌

۳۷ . صورتهاي‌ مالي‌ بايد در برگيرنده‌ اقلام‌ مقايسه‌اي‌ دوره‌ قبل‌ باشد به‌ جز در مواردي‌ كه‌ يك‌ استاندارد حسابداري‌ نحوه‌ عمل‌ ديگري‌
را مجاز يا الزامي‌ كرده‌ باشد. اطلاعات‌ مقايسه‌اي‌ تشريحي‌ تا جايي‌ بايد افشا شود كه‌ جهت‌ درك‌ صورتهاي‌ مالي‌ دوره‌ جاري‌ مربوط‌ تلقي‌
گردد.
۳۸ .   درمواردي‌، اطلاعات‌ تشريحي‌ ارائه‌ شده‌ در صورتهاي‌ مالي‌ دوره‌ (هاي‌) قبل‌ به‌ دوره‌ مالي‌ جاري‌ نيز مربوط‌ است‌. براي‌ نمونه‌، جزئيات
‌ يك‌ دعواي‌ حقوقي‌ كه‌ نتيجه‌ آن‌ در تاريخ‌ ترازنامه‌ قبلي‌ مشخص‌ نبوده‌ و تاكنون‌ حل‌ و فصل‌ نشده‌ است‌، در دوره‌ جاري‌ افشا مي‌شود. ارائه
‌ اطلاعات‌ مربوط‌ به‌ ابهامات‌ موجود در تاريخ‌ ترازنامه‌ قبلي‌ و اقدامات‌ انجام‌ شده‌ طي‌ دوره‌ جاري‌ جهت‌ رفع‌ ابهام‌ آنها، براي‌ استفاده‌كنندگان‌
صورتهاي‌ مالي‌ مفيد است‌.
۳۹ . درمواردي‌ كه‌ نحوه‌ ارائه‌ يا طبقه‌بندي‌ اقلام‌ در صورتهاي‌ مالي‌ اصلاح‌ مي‌شود، به منظور اطمينان‌ از قابليت‌ مقايسه‌ اقلام‌ صورتهاي‌ مالي‌،
مبالغ‌ مقايسه‌اي‌ بايد تجديد طبقه‌بندي‌ شود مگر اينكه‌ اين‌ امر ممكن‌ نباشد. همچنين‌ ماهيت‌، مبلغ‌ و دليل‌ تجديد طبقه‌بندي‌ بايد افشا شود .
هرگاه‌ تجديد طبقه‌بندي‌ مبالغ‌ مقايسه‌اي‌ عملي‌ نباشد، واحد تجاري‌ بايد دليل‌ عدم‌ تجديد طبقه‌بندي‌ و ماهيت‌ تغييراتي‌ را كه‌ در صورت‌ تجديد
طبقه‌بندي‌ ايجاد مي‌شد، افشا كند.
۴۰ .   در برخي‌ شرايط‌ ممكن‌ است‌ تجديد طبقه‌بندي‌ اطلاعات‌ مقايسه‌اي‌ عملي‌ نباشد. براي‌ نمونه‌ ممكن‌ است‌ داده‌ها در دوره‌ (هاي‌) قبلي
‌ به گونه‌اي‌ گردآوري‌ شده‌ باشد كه‌ تجديد طبقه‌بندي‌ امكان‌پذير نباشد. در چنين‌ شرايطي‌، ماهيت‌ تعديلات‌ مربوط‌، افشا مي‌شود. طبق الزامات‌
استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ۶ با عنوان‌ گزارش‌ عملكرد مالي‌، چنانچه‌ در رويه‌ حسابداري‌ تغييري‌ صورت‌ گيرد ارقام‌ مقايسه‌اي‌ دوره‌(هاي‌) قبل‌
بايد برمبناي‌ رويه‌ جديد ارائه‌ مجدد شود.

#آقای حسابدار

#سازمان حسابداران رسمی ایران

در خبرنامه ما عضو شوید

برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فرم درخواست شما با موفقیت ارسال شد. به زودی با شما تماس میگیریم

question