بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی درباره بخشودگی جرایم از تاریخ ۱ آذر – راهنمای کامل برای حسابداران و مدیران
در روزهای اخیر، سازمان امور مالیاتی کشور بخشنامهای صادر کرده که درباره شرایط، ضوابط و نحوه استفاده از بخشودگی جرایم مالیاتی از تاریخ ۱ آذر توضیح میدهد. این بخشنامه از آن جهت اهمیت دارد که میتواند فرصت مهمی برای مؤدیان، شرکتها، کسبوکارها و حتی اشخاص حقیقی باشد تا بخشی از جرایم گذشته خود را کاهش داده یا بهطور کامل رفع کنند.
بخشودگی جرایم مالیاتی چیست و چرا اهمیت دارد؟
بسیاری از مؤدیان ممکن است در سالهای گذشته به دلیل تأخیر در تسلیم اظهارنامه، عدم ارسال معاملات فصلی، بدهی مالیاتی پرداختنشده، تأخیر در پرداخت مالیات عملکرد، مالیات حقوق یا حتی عدم ثبتنام در سامانههای مالیاتی، مشمول جریمه شده باشند. این جرایم ممکن است از چند میلیون تا چند میلیارد تومان متغیر باشد.
بخشودگی جرایم یک فرصت است تا:
- جرایم کاهش یابد یا حذف شود؛
- پروندههای معوق بسته شود؛
- فشار نقدینگی شرکتها کاهش پیدا کند؛
- مودیان بتوانند با سازمان امور مالیاتی تسویه حساب کنند؛
- امکان دریافت مفاصاحساب و شرکت در مناقصات و پروژهها فراهم شود.
بخشنامه جدید ۱ آذر دقیقاً با همین هدف صادر شده و ابعاد مختلفی را شامل میشود.
مروری بر مهمترین نکات بخشنامه بخشودگی جرایم از تاریخ ۱ آذر
اگرچه متن کامل بخشنامه باید از طریق سایت سازمان امور مالیاتی مشاهده شود، اما نکات کلیدی آن را میتوان به صورت خلاصه به شکل زیر بیان کرد:
۱. بخشودگی مشروط به پرداخت اصل بدهی است
اصلیترین شرط تمام بخشودگیهای مالیاتی این است که ابتدا اصل مالیات پرداخت شود. یعنی اگر مودی بدهی قطعی دارد، باید اصل مبلغ را واریز کرده باشد تا جرایم قابل بخشش باشد.
۲. درصد بخشودگی بسته به شرایط مودی متغیر است
معمولاً بخشودگیها در بازه زیر ارائه میشود:
- ۱۰۰ درصد بخشودگی جرایم غیرقابل بخشش با رعایت شرایط؛
- ۹۰ تا ۹۵ درصد بخشودگی برای مؤدیانی که بهصورت نقدی بدهی خود را پرداخت کنند؛
- درصد کمتر برای مؤدیانی که تقسیط میکنند.
۳. مهلت بخشودگی محدود است
یکی از مهمترین نکات بخشنامه ۱ آذر این است که مهلت استفاده از آن محدود بوده و معمولاً تمدید نمیشود. بنابراین حسابداران باید سریع اقدام کنند.
۴. بخشودگی شامل جرایم قانون پایانههای فروشگاهی نیز میشود
در بسیاری از بخشنامههای اخیر تأکید شده که جرایم مربوط به:
- عدم صدور صورتحساب الکترونیکی
- عدم اتصال کارتخوان
- عدم ثبتنام در سامانه مودیان
در بازههای مشخص قابل بخشش خواهد بود.
۵. مودیان خوشحساب از بخشودگی بیشتر برخوردار میشوند
اگر مودی در سالهای گذشته اظهارنامهها را بهموقع ارسال کرده باشد، همکاری خوبی با سازمان داشته یا بدهی خود را زودتر پرداخت کند، میتواند بخشودگی بیشتری دریافت کند.
چه کسانی میتوانند از بخشنامه ۱ آذر استفاده کنند؟
این بخشنامه تقریباً همه گروههای مودیان را شامل میشود:
- شرکتهای خصوصی و دولتی
- فروشگاهها و کسبوکارهای کوچک
- اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل
- پیمانکاران
- استارتاپها
- مؤسسات آموزشی و خدماتی
- شرکتهایی که پروندههای قدیمی در هیأتها دارند
بنابراین هر واحد اقتصادی که در سالهای گذشته جرایم معوق داشته باشد، میتواند از این فرصت استفاده کند.
راهنمای عملی برای حسابداران – چطور از این بخشنامه استفاده کنیم؟
در ادامه یک نقشه راه عملیاتی برای استفاده از بخشودگی ارائه میکنیم که دقیقاً مناسب حسابداران شرکتها و مدیران مالی است:
۱. بررسی وضعیت بدهی و جرایم از طریق درگاه ملی خدمات مالیاتی
ابتدا حسابدار باید وارد سامانه my.tax.gov.ir شود و موارد زیر را بررسی کند:
- بدهی قطعی
- بدهی غیرقطعی
- جرایم موضوع ماده ۱۹۰
- جرایم ماده ۱۶۹ (معاملات فصلی)
- جرایم عدم تسلیم اظهارنامه
- جرایم دفاتر قانونی
- جرایم پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان
این مرحله بسیار مهم است چون تصمیمگیری برای بخشودگی بر اساس همین اطلاعات انجام میشود.
۲. تعیین اولویت پرداخت
اگر شرکت شما چند نوع بدهی دارد، باید اولویتبندی هوشمندانه کنید. پیشنهاد میشود:
- بدهیهایی که جریمه بالاتری دارند را زودتر پرداخت کنید.
- بدهیهایی که نزدیک به قطعیت هستند را پیگیری کنید.
- پروندههایی که به هیأتهای حل اختلاف رفتهاند را سریعتر تعیین تکلیف نمایید.
۳. درخواست تقسیط یا پرداخت نقدی؟
بر اساس بخشنامه:
- پرداخت نقدی = بیشترین بخشودگی
- تقسیط = بخشودگی کمتر
اگر شرکت نقدینگی دارد، پرداخت نقدی را انتخاب کنید اما اگر توان پرداخت یکجای بدهی وجود ندارد، تقسیط بهترین انتخاب است.
۴. ثبت درخواست بخشودگی در سامانه
در سامانه چند مرحله وجود دارد:
- انتخاب نوع بدهی
- ثبت درخواست بخشودگی
- ثبت تعهد مبنی بر پرداخت اصل بدهی
- دریافت کد رهگیری
- انتظار برای تصمیم اداره مالیات
۵. تهیه مستندات لازم
برای افزایش احتمال پذیرش درخواست بخشودگی، حسابدار باید اسناد زیر را آماده کند:
- گردش حساب شرکت
- توضیح کتبی درباره دلیل عدم پرداخت یا دیرکرد
- اسناد بیماری، تعطیلی یا رکود کسبوکار (در صورت نیاز)
- نامه درخواست رسمی شرکت
- فیش واریزی اصل بدهی
- مصوبه هیأت مدیره برای تقسیط (برای شرکتها)
۶. پیگیری حضوری یا غیرحضوری
اگر درخواست در سامانه تأیید نشد یا نیاز به توضیح داشت، حسابدار باید:
- با کارشناس مالیاتی تماس بگیرد
- به اداره امور مالیاتی مراجعه کند
- مدارک تکمیلی ارائه دهد
- دلایل قانونی و منطقی بیان کند
یادتان باشد نحوه ارائه توضیحات حسابدار بسیار مهم است و تأثیر مستقیم بر تصمیم نهایی دارد.
۷. دریافت نامه بخشودگی و نگهداری در پرونده
پس از تأیید بخشودگی:
- نامه الکترونیکی در سامانه صادر میشود
- بخشودگی در سوابق مالیاتی اعمال میشود
- حسابدار باید آن را در پرونده دائمی شرکت نگهداری کند
چند نکته مهم که حسابداران نباید فراموش کنند
۱. بخشودگی شامل جرایم بیمه یا سایر بدهیها نمیشود
فقط مخصوص جرایم مالیاتی است.
۲. بدون پرداخت اصل بدهی هیچ بخشی انجام نمیشود
حتی اگر درخواست قبول شود، تا زمانی که مبلغ قطعی واریز نشود، بخشودگی اعمال نمیگردد.
۳. ثبتنام در سامانه مودیان شرط مهمی است
اگر شرکت شما هنوز در سامانه مودیان ثبتنام نکرده، ممکن است از برخی مزایا محروم شود.
۴. بخشودگی برای همه سالها نیست
معمولاً بازه سالهای مشمول در بخشنامه ذکر میشود؛ بنابراین باید بررسی دقیق انجام داد.
مزایای استفاده از بخشنامه ۱ آذر برای کسبوکارها
استفاده از این بخشنامه میتواند مزایای زیادی برای شرکتها داشته باشد:
- کاهش فشار مالی
- افزایش اعتبار شرکت
- امکان شرکت در پروژهها، مناقصات و دریافت تسهیلات
- جلوگیری از مسدود شدن حسابها
- جلوگیری از ممنوعالخروجی مدیران
- ایجاد سابقه خوشحسابی برای آینده
- کاهش بدهیهای سنواتی
بسیاری از شرکتها با استفاده از بخشودگی توانستهاند میلیونها تومان از بدهی خود را کاهش دهند.
سخن پایانی
بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی از تاریخ ۱ آذر یک فرصت مهم و استثنایی برای تمامی مؤدیان است. حسابداران باید با دقت و سرعت عمل، از این فرصت استفاده کنند و با بررسی پروندههای مالیاتی شرکت، حداکثر بخشودگی ممکن را دریافت کنند.
اگر در شرکت یا کسبوکار خود پروندههای معوق مالیاتی دارید، پیشنهاد میشود این بخشنامه را جدی بگیرید؛ زیرا ممکن است در آینده چنین فرصتهایی کمتر تکرار شود.